خانه هوشمند (Smart Home)، یک اتوماسیون خانگی است که در آن لوازم منزل را می‌توان از راه دور به صورت خودکار کنترل کرد. به این صورت که دستگاه‌ها و وسایل برقی مختلف خانه از طریق اینترنت به‌هم وصل می‌شوند و شما می‌توانید با استفاده از تلفن همراه، تبلت یا هرنوع دستگاه متصل به شبکه، کنترل و رصد آنها را در هر مکانی که هستید دردستان خود داشته باشد.
به‌عنوان مثال شما می‌توانید بر روشنایی خانه خود نظارت کامل داشته باشید. فرض کنید زمانی که در اتاق نشیمن مشغول تماشای فیلم مورد علاقه خود هستید، یادتان می‌افتد که فراموش کردید چراغ اتاق خواب را خاموش کنید، اما از طرفی نمیخواهید ادامه فیلم را از دست دهید، اینجاست که تنها با کلیک یک دکمه در تبلت خود می‌توانید چراغ را خاموش کنید.
دستگاه‌های برقی خانه از طریق اینترنت به‌هم متصل می‌شوند و سپس از طریق یک کنترل‌کننده مرکزی شما می‌توانید برعملکرد آنها نظارت داشته باشید.
به این صورت که یک برنامه یا اپلیکیشنی در موبایل یا هر دستگاه متصل به شبکه شما نصب می‌گردد و شما قادر خواهید بود تا برنامه‌های زمانی مختلف یا تغییرات خاصی مانند روشن‌شدن تلویزیون یا فعال شدن سیستم گرمایشی خانه و غیره را روی آن اعمال کنید.
درواقع اینگونه لوازم خانگی، هوشمند می‌شوند و می‌توانند تغییرات و فرمان‌های صاحب خانه را یاد بگیرند و این دستورات را به تنظیمات خود اضافه کنند.
یک خانه هوشمند از چه قسمت‌ها و اجزایی تشکیل شده است؟
بخش‌ها و قسمت‌های مختلفی باید با همدیگر هماهنگ شوند تا بتوان سیستم هوشمندسازی را راه‌اندازی کرد. بنابراین یک خانه هوشمند از چندین اجزا تشکیل شده است که عبارتند از:
1-کنترل‌کننده مرکزی
این بخش که با نام‌های دیگر هاب مرکزی یا پنل مرکزی نیز شناخته می‌شود، اصلی‌ترین بخش هوشمندسازی است. کلیه لوازم برقی خانه که قابلیت هوشمندشدن دارند از طریق همین قسمت باهم ارتباط برقرار می‌کنند و این جزء وظیفه دارد که تمامی دستورات و اطلاعات لازم را به اجزای مختلف خانه منتقل کند.
2- استانداردها یا پروتکل‌های ارتباطی
باید همواره یک بستر ارتباطی مشخص برای ایجاد ارتباط و پیوند بین اجزای خانه هوشمند باهم و با کنترل‌کننده مرکزی موجود باشد. این استانداردهای ارتباطی درواقع یک رکن ارتباطی برای ارسال سیگنال و ایجاد ارتباط بین فرستنده و گیرنده اجزا و قسمت‌های هوشمندسازی هستند. استانداردهای ارتباطی می‌توانند کابلی باشند یا بی‌سیم.
3- رابط های کاربری
همان‌طور که از نام آن پیداست، وظیفه ارتباط بین کاربر با دستگاه‌های هوشمند خانه را به عهده دارند. درواقع ابزاری است که صاحب خانه دستورات خود را برای قسمت‌های مختلف سیستم ارسال می‌کند.
رابط‌های کاربری در انواع مختلفی معرفی می‌گردند. از جمله شامل: یک ریموت کنترل سراسری که مورد استفاده برای تمامی دستگاه‌ها است، اپلیکیشن موبایل، کلیدهای لمسی یا صفحه‌های دیواری لمسی هوشمند.
4- سنسورها
سنسورها نقش اصلی در اجرای دستوراتی که در یک خانه هوشمند صورت می‌پذیرد را برعهده دارند. درواقع با کمک آنها می‌توان از وضعیت خانه آگاه شد. بنابراین اگر منزل در موقعیت نامناسبی قرار بگیرد یا حادثه‌ای در آن رخ دهد، این سنسورها هستند که با ایجاد ارسال آلارم‌ها و زنگ هشدار از خسارت‌های احتمالی جلوگیری می‌کنند.
در خانه‌های هوشمند، سنسورهای متنوعی با کاربردهای مختلف وجود دارند که از بین آنها می‌توان به سنسورهای حرکتی، دما، رطوبت، نور، دود، اعلام و اطفاء حریق و غیره را اشاره کرد.
5- عملگرها یا کنترلرها
این اجزا، وظیفه اجرای دستورها و برنامه‌های ارسال شده را عهده‌دار هستند. عملگرها از مجموعه رله‌ها یا دیمرهایی (تنظیم‌کننده‌های میزان روشنایی) تشکیل شده‌اند که امکای حرکت و اجرای دستورات دستگاه‌های برقی را فراهم می‌کنند.
درواقع عملگرها این اجراها و فرمان‌های ارسال شده از کنترل‌کننده مرکزی را با کمک درها و پرده‌های برقی، سیستم سرمایش یا گرمایش، پریزهای برقی، سیستم‌های صوتی و تصویری، منابع نوری و غیره انجام می‌دهند.
به این ترتیب برای هوشمندکردن خانه‌ها، کلیه سیستم‌ها و دستگاه‌های برقی خانه مانند روشنایی، تلویزیون و غیره با این اجزای هوشمندسازی گفته شده بهم متصل می‌شوند.
